ZNACZENIE OJCA W POGLĄDACH Z. FREUDA

Ojciec, zdaniem twórcy psychoanalizy — Zygmunta Freuda — odgrywa zasadniczo najważniejszą rolę w kształtowaniu mechanizmów funkcjonowania „ja idealnego”, czyli najwyższej warstwy osobowości, zwanej także „superego”, w oryginalnych zaś pracach „ojca psychoanalizy” — Uber-ich. Jak wiadomo Z. Freud założył, że istnieją dwie przeciwstawne sobie struktury motywacyjne osobowości człowieka. Pierwszą stanowi, jego zdaniem, instynktywistycznie zorientowana sfera „id”, nastawiona przede wszystkim n,a zaspokojenie biologicznych potrzeb. Natomiast drugą, krańcowo przeciwstawną, warstwą osobowości jest „superego”, czyli surowy cenzor moralny, potocznie zwany sumieniem. Obie warstwy osobowości, stanowiąc zaczyn przeciwstawnych motywów, doprowadzają do permanentnych, zdaniem Z. Freuda, konfliktów w zakresie ukierunkowania motywacji postępowania jednostki. Ten nieustanny konflikt pomiędzy instynktywistycznie zorientowanym „id” a uwarunkowanymi społecznie dążeniami „superego” łagodzi trzecia, po- 15 średnia warstwa osobowości, czyli „ego”. Im lepiej, zdaniem Freuda, rozwinięte jest „ego”, tym lepiej zintegrowana jest struktura osobowości i tym mniejsze są konflikty pomiędzy dwiema na wskroś anta- gonistycznymi tendencjami wypływającymi z „id” i „superego”. „Ego” jest według teorii Z. Freuda mediatorem, który w sposób racjonalny godzi dwie przeciwstawne (w większości przypadków podświadome) tendencje.