Wcześniejsza faza rozwoju

Do głównych unowocześnień poglądów Z. Freuda, w porównaniu z poglądami na temat właściwości psychiki kobiecej wyrażonymi w o wiele wcześniej ogłoszonych (tj. w 1905 r.) Trzech rozprawach z teorii seksualnej , należy to, że Z. Freud aktywność dziewczynki widzi we wcześniejszej fazie rozwoju seksualnego, a mianowicie przed okresem edypalnym. Podczas bowiem, gdy chłopiec w najbardziej istotny dla rozwoju osobowości okres kompleksu Edypa wchodzi niejako automatycznie, dziewczynka musi do niego dojrzeć, i to, że wchodzi ona w ten okres (w tym przypadku okres kompleksu Elektry), stanowi dowód osiągnięcia tej dojrzałości. Zupełnie małe dzieci bez względu na płeć przywiązane są do matki. Chłopiec więc na pewnym etapie swego rozwoju stwierdza jedynie, że do miłości ukochanej przezeń matki pretenduje również budzący jego podziw i lęk ojciec. Dziewczynka zaś na tym samym etapie rozwoju musi stwierdzić, że ojciec (jako posiadacz penisa) jest godniejszym od matki obiektem miłości i musi w związku z tym, jak mówi Z. Freud, „znaleźć sposób zdobycia ojca”, widząc wtedy w matce konkurentkę. Jak stwierdza dalej Z. Freud, nie każda dziewczynka osiąga ten etap rozwoju, wiele bowiem klinicznych objawów u kobiet świadczy, że „pozostały one przy swym początkowym przywiązaniu do matki, nie osiągając właściwego stosunku do mężczyzn”. Zmiana obiektu przywiązania — matki na ojca — jest więc drugim (bardziej psychologicznym) wskaźnikiem rozwoju dziewczynki. Pierwszym wskaźnikiem, o którym mówi Z. Freud we wspomnianych już Trzech rozprawach z teorii seksualnej, jest zmiana preferencji stref erogenicznych z łechtaczki na pochwę (por. Z. Freud 1924).

Leave a Comment