Miłość macierzyńska

Podobnie jak ograniczenia miłości macierzyńskiej są kompensowane cechami miłości ojcowskiej, tak i wymienione ostatnio negatywne cechy miłości ojcowskiej mogą być niwelowane poprzez odczuwanie miłości macierzyńskiej. „Niczym nie uwarunkowana miłość — pisze E. Fromm — odpowiada jednej z najgłębszych tęsknot nie tylko dziecka, lecz każdej ludzkiej istoty […] sytuacja, w której się jest kochanym z powodu własnych zasług, dlatego, że się na miłość zasługuje, zawsze budzi wątpliwości […] Nic więc dziwnego, że wszyscy tęsknimy gorąco do miłości macierzyńskiej jako dorośli,-i jako dzieci” (E. Fromm 1971, s. 55). Na zakończenie powyższych rozważań nad cechami miłości macierzyńskiej i miłości ojcowskiej koniecznie należy podkreślić, że oba omówione powyżej typy miłości przedstawione zostały jako pewne „modele klasyczne” czy, jak to nazywa M. Weber, „typy idealne”. Oznacza to, że w życiu codziennym, które najczęściej odbiega od teoretycznych wzorców, trudno jest dokonać precyzyjnego rozróżnienia pomiędzy miłością macierzyńską a miłością ojcowską. Różnice te mogą się w niektórych przypądkach zupełnie nawet zacierać (szczególnie w rodzinach współczesnych, w których ojcowie przejmują funkcje opiekuńcze sprawowane dawniej przez matki), niemniej jednak istnieją one niezaprzeczalnie.